De Van Geet opening: 1. Pc3 III

Onlangs werd bekend dat Dick van Geet is overleden. Hij was een interessante persoonlijkheid wiens naam onlosmakelijk lijkt te zijn verbonden aan de openingszet
1. Pc3. De successen die Van Geet ermee boekte en het boekje dat hij erover schreef, was voor een aantal clubschakers voldoende aanleiding om deze obscure
paardzet zelf ook in de praktijk te brengen. Vandaar dat ik besloot om hierover in het dagblad Trouw een soort miniserie te wijden. Het leek me een mooi
moment om die nu uit de vergetelheid te trekken. Hieronder de (wat aangepaste en ietwat geactualiseerde) tekst.

Dit is een nieuwe aflevering in de serie over openingsvarianten met dit keer - op speciaal verzoek - voor de derde maal aandacht aan de Van Geetopening
die ontstaat na 1. Pc3. In de vorige rubrieken (zie Van Geet I en Van Geet II) heb ik enkele ideeën achter de originele partijopzet van de Nederlandse
meester Dick van Geet, naar wie deze opening genoemd is, behandeld. In deze derde aflevering ga ik in op het variantencomplex dat ontstaat na 1. ... c5
. Met zijn eerste zet hoopt zwart de strijd in de banen van het Siciliaans te leiden. Hij krijgt daarin gelijk als wit direct met de zet e2-e4 op de proppen
komt, maar zoals Van Geet in zijn inleiding van het bij
New in Chess uitgegeven boekje over deze opening zelf opmerkt: "e2-e4 is geen ontwikkelingszet; met deze pionzet maakt wit slechts de ontwikkeling van
de
stukken mogelijk." In vrijwel alle varianten van de Van Geet opening houdt wit vast aan dit principe. Hij ontwikkelt eerst zijn paarden en begint daarna
pas met pionzetten te werken. En in het complex dat in deze rubriek besproken wordt, speelt wit slechts e2-e4 op een voor zwart ongunstig moment. Na de
eerste zetten vervolgt wit met 2. Pf3 waarna er de volgende splitsing ontstaat:

A) 2. ... Pc6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 waarna zwart een ruime keus heeft.

Diagram
Wit: Ke1 Dd1 Ta1 Th1 Lc1 Lf1 Pc3 Pd4 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lf8 Pc6 Pg8 a7 b7 d7 e7 f7 g7 h7
Zwart aan zet

A1) 4. ... e6
A1a) 5. Lf4 (Opnieuw ontwikkelt wit zo snel mogelijk zijn stukken. Na 5. e4 zou de stelling in Siciliaanse vaarwaters zijn gekomen.) 5. ... a6 (Dit is
om het gevaarlijke Pdb5 uit de stelling te halen.) 6. Pxc6 bxc6 (Na 6. ... dxc6 7. Dxd8+ Kxd8 8. 0-0-0+ heeft wit een prettig eindspel. Na de tekstzet
kan wit op de zwakte van veld d6 spelen.) 7. Ld6 Lxd6 8. Dxd6 Pf6

Diagram
Wit: Ke1 Dd6 Ta1 Th1 Lf1 Pc3 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Pf6 a6 c6 d7 e6 f7 g7 h7
Wit aan zet

(In een rapidpartij Van Geet-Ivanov, Wijk aan Zee 1992 kwam wit in het voordeel na 8. ... De7 9. Dc7 Pf6 10. 0-0 0-0 0 11. e4 Pe8 12. Db6.) 9. e4 Db6 10.
0 0 0 Pg4 11. Td4 en wit had duidelijk voordeel in de partij Mestrovic Hulak, Joegoslavië 1977.
A1b)
5. Pdb5(!)

Diagram
Wit: Ke1 Dd1 Ta1 Th1 Lc1 Lf1 Pb5 Pc3 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lf8 Pc6 Pg8 a7 b7 d7 e6 f7 g7 h7
Zwart aan zet

Van Geet geeft aan dat deze zet mogelijk nog sterker is dan het alternatief. In elk geval loopt het met zwart slecht af in de volgende gevallen:
(1) 5. ... d5? 6. Lf4 e5 7. Pxd5 met winst;
(2) 5. ... d6 6. Lf4 e5 7. Pd5! en nu staat wit op winst na bijv. 7. ... Le6 8. Pbc7+ Kd7 9. Pxa8 exf4 10. Pac7.
(3) 5. ... a6 6. Pd6+ Lxd6 7. Dxd6 en wit heeft groot positioneel voordeel.

A2) 4. ... a6 (Gezien de kwalijke gevolgen van de zet Pdb5! neemt zwart vroegtijdig maatregelen. De tekstzet is echter geen ontwikkelingszet.)
5. g3 e6 6. Lg2 Pf6 7. 0 0 Le7 8. Lf4 0 0 9. Pxc6 bxc6 10. Ld6 Pe8 11. Lxe7 Dxe7 12. Pa4 Lb7 13. Dd4

***fout: rij 8, 7 kolommen benoemd ipv 8***

Diagram
Wit: Kg1 Dd4 Ta1 Tf1 Lg2 Pa4 a2 b2 c2 e2 f2 g3 h2
Zwart: Kf8 De7 Te8 Lb7 Pd8 a6 c6 d7 e6 f7 g7 h7
Zwart aan zet

en wit staat prettig in de partij Van Geet Portisch, Wijk aan Zee 1968.

A3) 4. ... Pf6 (Zwart legt zijn kaarten nog niet direct op tafel en speelt deze neutrale paardzet.)
5. Lg5 e6 6. Lxf6 gxf6

Diagram
Wit: Ke1 Dd1 Ta1 Th1 Lf1 Pc3 Pd4 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lf8 Pc6 a7 b7 d7 e6 f6 f7 h7
Wit aan zet

(Van Geet merkt op dat zwart zich waarschijnlijk beter kan bedienen van 6. ... Dxf6 7. Pdb5 Dd8 en de stelling is op zijn minst speelbaar voor zwart.)
7.
e3 d5 8. Dh5 Pxd4 9. exd4 Ld7 10. Ld3 met een iets betere stelling voor wit in Van Geet-Szabo, Hamburg 1965.

A4) 4. ... g6 5. Lf4 Lg7 6. Pdb5! (Opnieuw gebruikt wit de stukken die hij al in het spel heeft gebracht voor een vroegtijdige overval op klaarlichte dag.)
6. ... d6 7. Pd5 Zondigt opnieuw tegen de regel dat je in de opening nooit tweemaal mag spelen met hetzelfde stuk. De dreigingen die wit creëert zijn echter
van doorslaggevend belang.

Diagram
Wit: Ke1 Dd1 Ta1 Th1 Lf1 Lf4 Pb5 Pd5 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lg7 Pc6 Pg8 a7 b7 d6 e7 f7 g6 h7
Zwart aan zet

A4a) 7. ... Kf8 8. e4 Le6(?) (Beter is 8. ... a6 9. Pbc3 b5 10. Dd2 en wit staat iets beter.)
9. Pdc7 Tc8 10. Pxe6+ fxe6 11. Lc4 met groot voordeel voor wit in de partij Van Geet-Medina, Amsterdam 1971.
A4b) 7. ... Tb8 8. e4 a6 en nu heeft wit de keuze uit het scherpe 9. Pbc7+ Kf8 10. Dd2 en het rustige 9. Pbc3 b5 10. Dd2 Lb7 11. a4 Da5 12. Le3! zoals
voorkwam in de partij Moser-Faure, Bad Wörishofen 1987 en wit had de betere papieren.

B) 2. ... e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 en nu:
B1) 4. ... Lb4(?) 5. Pb5 d5 en wit behaalt voordeel na zowel 6. Dd4 als na 6. Lf4.
B2) 4. ... a6 5. g3 Pf6 6. Lg2 d5?! 7. 0 0

Diagram
Wit: Kg1 Dd1 Ta1 Tf1 Lc1 Lg2 Pc3 Pd4 a2 b2 c2 e2 f2 g3 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lf8 Pb8 Pf6 a6 b7 d5 e6 f7 g7 h7
Zwart aan zet

(Slechter is 7. e4 Pxe4 8. Pxe4 dxe4 9. Lxe4 e5 met gelijkspel in de partij Van Geet Donner, Utrecht 1961.)
7. ... Lc5 8. e4 dxe4 9. Le3 La7 10. Pxe4 Pxe4 11. Lxe4 0 0 12. c3 Pd7 13. Dc2 Pf6 14. Tad1 Dc7 15. Tfe1 e5 16. Pf5 met beter spel voor wit in Mestrovic
Doda, Sarajevo 1979.

C) 2. ... Pf6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 d5! (De beste zet, maar zwart moet oppassen.) 5. Lg5 e5? (Maar nu vraagt zwart teveel van zijn stelling. Hij lijkt een
mooi centrum te krijgen maar na de volgende zet komt hij bedrogen uit. Correct was 5. ... Pc6!) 6. Pdb5!

Diagram
Wit: Ke1 Dd1 Ta1 Th1 Lf1 Lg5 Pc3 Pd4 a2 b2 c2 e2 f2 g2 h2
Zwart: Ke8 Dd8 Ta8 Th8 Lc8 Lf8 Pb8 Pf6 a7 b7 d5 e5 f7 g7 h7
Wit aan zet

Plotseling 'hangt' het zwarte pionnencentrum in de lucht.
6. ... a6 (Van Geet geeft nu dat ook 6. ... d4 geen oplossing is na 7. Pd5! Volgens mij is er nog niets beslist na 7. ... Pa6 want na zowel 8. Pxf6+ gxf6
9. Ld2 Le6 als na 8. Lxf6 Dxd5 zie ik geen voordeel voor wit. Het beste lijkt 8. e4 Le7 maar ook nu moet er nog een hele partij gespeeld worden.) 7. Pxd5!
en wit wint. De belangrijkste pointe van wits combinatie is: 7. ... axb5 8. Pxf6+ gxf6 9. Dxd8+ Kxd8 10. Lxf6+ en het is uit.

Alle partijen en fragmenten via de viewer:

 Klik hier om de partij(en) te tonen...

Genomen uit artikelen in het dagblad Trouw van ondergetekende (wordt vervolgd) 

Onderwerpen in de rubriek: Openingen

Rubrieken in de hoofdrubriek Schaaktheorie: openingen en eindspelen

Overzicht van hoofdrubrieken

terug naar begin van de pagina
Terug naar de nieuwspagina

Einde pagina